احادیث أبو أیوب انصاری در مسند ابن ابی شیبه
حـــدیث (1) عَنْ أَبِی أَیُّوبَ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ ، قَالَ : کَانَ النَّبِیُّ - صلى الله علیه وسلم - إِذَا أُتِیَ بِطَعَامٍ فَأَصَابَ مِنْهُ شَیْئًا بَعَثَ بِهِ إِلَى أَبِی أَیُّوبَ ، فَأُتِیَ بِطَعَامٍ فَلَمْ یُصِبْ مِنْهُ شَیْئًا ، فَقَالَ لِلْمَرْأَةِ لا تَعْجَلِی ، فَأَتَیْتُ النَّبِیَّ - صلى الله علیه وسلم - فَذَکَرْتُ ذَلِکَ لَهُ فَقَالَ : إِنَّ فِیهِ هَذِهِ الْبَقْلَةَ وَإِنِّی أَکْرَهُ رِیحَهَا فَقَالَ أَبُو أَیُّوبَ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ : وَأَنَا أَکْرَهُ مَا کَرِهَهُ رَسُولُ اللَّهِ - صلى الله علیه وسلم –
ترجمـــــه: ابوایوب انصاری رضی الله عنه می فرمایند: هرگاه برای پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم (از خانه های اصحابش) غذائی آورده می شد از آن کمی تناول می نمودند و بقیه اش را برای ابوایوب می فرستادند، (یک وقت) برای ایشان غذائی آورده شد و ایشان هیچ از آن نخوردند، (ابو ایوب) به زنش گفت: عجله نکن، (تا از رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم بپرسم که علت نخوردن از این عذا چه بوده است، ابو ایوب می گوید:) سپس بنزد پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم آمدم و برایشان گفتم : (که چرا از این غذا نخوردید) (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: همانا در این غذاها سبزیجاتی است که من از بویشان خوشم نمی آید. سپس ابو ایوب فرمودند: ومن هم ناپسند می کنم آنچه را که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم پسند نمی کنند.
تحـــــــقیق: این حدیث صحیح است و در صحیح مسلم و مسند احمد بن حنبل نیز روایت شده است.
ــــــــــــــــــــ
حـــدیث (2) عَنْ أَبِی أَیُّوبَ ، عَنْ رسُولِ اللَّهِ - صلى الله علیه وسلم - قَالَ : مَنْ قَالَ : لا إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ ، لَهُ الْمُلْکُ ، وَلَهُ الْحَمْدُ ، بِیَدِهِ الْخَیْرُ ، وَهُوَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ عَشْرَ مَرَّاتٍ ، کُنَّ لَهُ کَعِدْلِ عَشْرِ رِقَابٍ أَوْ رَقَبَةٍ
ترجمـــــه : ابوایوب انصاری رضی الله عنه می فرمایند: رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: هر کس ده بار (لا إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ ، لَهُ الْمُلْکُ ، وَلَهُ الْحَمْدُ ، بِیَدِهِ الْخَیْرُ ، وَهُوَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ) بگوید، برای (گوینده) برابر با (آزادی) ده برده ثواب می رسد.
ترجمه دعا این است: بجز الله دیگر معبود به حقی نیست او یکتا و بی شریک است، پادشاهی از آن او است، و ستایش از آن او است، خیر در دست اوست و فقط او بر هر چیز کاملا توانا است.
تحـــــــقیق: در سلسله احادیث ضعیفه تحت حدیث شماره آمده که این حدیث (با این الفاظ) شاذ است والفاظ درست این گونه است (مَنْ قَالَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ عَشْرَ مِرَارٍ کَانَ کَمَنْ أَعْتَقَ أَرْبَعَةَ أَنْفُسٍ مِنْ وَلَدِ إِسْمَعِیلَ) و با این الفاظ در صحیح مسلم و مسند احمد بن حنبل نیز روایت شده است.
معنای روایت مسلم و مسند احمد این گونه است: هر کس ده بار بگوید: بجز الله دیگر معبود به حقی نیست او یکتا و بی شریک است، پادشاهی از آن او است، و ستایش از آن او است، خیر در دست اوست و فقط او بر هر چیز کاملا توانا است. برای (گوینده) برابر با (آزادی) چهار برده از نسل اسماعیل (علیه السلام) ثواب می رسد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــ
حـــدیث (3)عَنْ أَبِی أَیُّوبَ ، قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ - صلى الله علیه وسلم - : مُزَیْنَةُ ، وَجُهَیْنَةُ ، وَغِفَارٌ ، وَأَسْلَمُ ، وَأَشْجَعُ ، وَمَنْ کَانَ مِنْ بَنِی کَعْبٍ مَوَالٍ دُونَ النَّاسِ ، وَاللَّهُ وَرَسُولُهُ مَوْلاهُمْ
ترجمـــــه: ابوایوب انصاری رضی الله عنه می فرمایند: رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: (قبیلیه های) مزینه، جهینه، غفار، اسلم و اشجع اینها علاوه از مردم دوستان (من) اند و الله و رسولش(محمّد صلی الله علیه و آله وسلم) دوستان اینها اند.
تحـــــــقیق: این حدیث صحیح است و در سنن ترمذی و مسند احمد بن حنبل نیز روایت شده است.
ـــــــــــــــــــــــ
حـــدیث (4) قَالَ أَبو أَیُّوبَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ - صلى الله علیه وسلم - یَقُولُ : غَدْوَةٌ فِی سَبِیلِ اللَّهِ ، أَوْ رَوْحَةٌ ، خَیْرٌ مِمَّا طَلَعَتْ عَلَیْهِ الشَّمْسُ وَغَرَبَتْ
ترجمـــــه: ابوایوب انصاری رضی الله عنه می فرمایند: رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: یک صبح در (جهاد) راه الله بودن و یا یک شام ، از (تمام) آنچه خورشید بر آن طلوع و غروب نموده بهتر است.
تحـــــــقیق: این حدیث صحیح است و در سنن ترمذی و مسند احمد بن حنبل نیز روایت شده است.
ــــــــــــــــــــــــــ
حـــدیث (5) عَنْ عُبَیْدِ بْنِ تَعْلَى ، قَالَ : غَزَوْنَا مَعَ عَبْدِ الرَّحْمَنِ أَبِی أَیُّوبَ الأَنْصَارِیِّ صَاحِبِ رَسُولِ اللَّهِ - صلى الله علیه وسلم - ، وَعَلَى النَّاسِ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ خَالِدٍ ، فَأَمَرَهُمْ بِالنَّبْلِ حَتَّى قُتِلُوا صَبْرًا ، فَقَالَ أَبُو أَیُّوبَ الأَنْصَارِیُّ : لَقَدْ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ - صلى الله علیه وسلم - : یَنْهَى عَنْ صَبْرِ الدَّابَّةِ ، وَمَا أُحِبُّ أَنِّی صَبَّرْتُ دَجَاجَةً
ترجمـــــه: عبید بن تعلی می گوید: ما بهمراه ابوایوب (عبدالرحمن) انصاری صحابه رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم در جهادی بودیم و امیر مردم (در این جهاد) عبد الرحمن بن خالد بود ، که ایشان دستور دادند تا (چهار غلام رومی) زنده بسته شده و بسوی آنها تیر اندازی شود( واین تیر اندازی ادامه پیدا کرد) تا اینکه کشته شدند (این خبر به ابوایوب رضی الله عنه رسید ایشان به نزد عبد الرحمن بن خالد که امیر لشکر بودند رفتند) و سپس ابوایوب انصاری رضی الله عنه (خطاب به او) گفتند: من از رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم شنیدم که از زنده بستن چهارپایان و حیوانات و سپس بسوی آنها تیر اندازی نمودن و کشتن آنها با این حالت ممانعت نموده است و من دوست ندارم حتی یک مرغی ببندم و سپس بسوی آن تیر اندازی کنم تا بمیرد.
تحـــــــقیق: گرچه در سند این حدیث راوی صدوق همانند (عبید بن تعلی) وراوی مدلس که با(عن) روایت نموده همانند محمد بن اسحق وجود دارد، ولی بنا بر متابعات متن این حدیث بگفته محدث شعیب ارناووط رحمه الله صحیح لغیره است و در مسند احمد بن حنبل بدون جریان غلام ها ؛ نیزروایت شده است.
ــــــــــــــــــــــــــــــــ
حـــدیث (6) عَنْ أَبِی أَیُّوبَ الأَنْصَارِیِّ ، قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ - صلى الله علیه وسلم - : أَوْتِرْ بِخَمْسٍ ، فَإِنْ لَمْ تَسْتَطِعْ فَبِوَاحِدَةٍ ، فَإِنْ لَمْ تَسْتَطِعْ فَأَوْمِئْ إِیمَاءً
ترجمـــــه: ابوایوب انصاری رضی الله عنه می فرمایند: رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: وتر پنج رکعتی بخوان، و اگر نتوانستی پس وتر یک رکعتی بخوان و اگر نتوانستی پس یک اشاره ای انجام ده (یعنی بااشاره بخوان).
تحـــــــقیق:این حدیث صحیح است مرفوعا و موقوفا روایت شده است ودر سنن نسائی نیز آمده است.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
حـــدیث (7)عَنْ أَبِی أَیُّوبَ الأَنْصَارِیِّ ، قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ - صلى الله علیه وسلم - : مَنْ قَرَأَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ فَکَأَنَّمَا قَرَأَ ثُلُثَ الْقُرْآنِ
ترجمـــــه: ابوایوب انصاری رضی الله عنه می فرمایند: رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: هر کس سوره (قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ) را (یکبار) خواند پس گویا که او یک سوم قرآن را خوانده است.
تحـــــــقیق: این حدیث صحیح است و در سنن ترمذی نیز روایت شده است.
ـــــــــــــــــــــــــــــ
حـــدیث (8)عَنْ أَبِی أَیُّوبَ الأَنْصَارِیِّ ، قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ - صلى الله علیه وسلم - : لَوْ لَمْ تُذْنِبُوا لَجَاءَ اللَّهُ بِقَوْمٍ یُذْنِبُونَ فَیَغْفِرُ لَهُمْ
ترجمـــــه: ابوایوب انصاری رضی الله عنه می فرمایند: رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: اگر شما گناهی را مرتکب نشوید قطعا الله مهربان افرادی را خواهد آورد که گناه می کنند (و بعد توبه می نمایند) و سپس (الله) آن گناه را برایشان می آمرزد.
تحـــــــقیق: این حدیث صحیح است و از صحابه های دیگری روایت شده است همانگونه که در ترمذی از ابوهریره رضی الله عنه همین مفهوم روایت شده است.
ــــــــــــــــــــــــــــ
حـــدیث (9) قَالَ أَبو أَیُّوبَ الأَنْصَارِیَّ ، بِمِصْرَ یَقُولُ : مَا أَصْنَعُ بِهَذِهِ الْکَرَابِیسِ ؟ وَقَدْ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ - صلى الله علیه وسلم - : إِذَا ذَهَبَ أَحَدُکُمُ الْغَائِطَ أَوِ الْبَوْلَ ، فَلا تَسْتَقْبِلُوا الْقِبْلَةَ أَوْ قَالَ : الْکَعْبَةَ بِفَرْجٍ.
ترجمـــــه: ابو ایوب رضی الله انصاری رضی الله عنه زمانی در مصر بودند می فرمودند: من با این توالتها چه کنم؟ و در حالی که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: هر گاه یکی از شما برای ادرار و یا مدفوع نمودن رفت ، پس (زمان قضای حاجت) بسوی قبله و یا کعبه رخ ننماید.
تحـــــــقیق: این حدیث صحیح است و در سنن نسائی نیز روایت شده است.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
حـــدیث (10)عَنْ أَبِی أَیُّوبَ الأَنْصَارِیِّ ، قَالَ : قُلْنَا : یَا رَسُولَ اللَّهِ هَذَا السَّلامُ فَمَا الاسْتِئْذَانُ ؟ قَالَ : یَتَکَلَّمُ الرَّجُلُ : تَسْبِیحَةً ، وَتَکْبِیرَةً ، وَتَحْمِیدَةً ، وَیَتَنَحْنَحُ ، وَیُؤْذِنُ أَهْلَ الْبَیْتِ
ترجمـــــه: ابو ایوب رضی الله انصاری رضی الله عنه می فرماید: ما گفتیم: ای رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلم) این سلام نمودن است (که ما طریقه ی آن را می دانیم) پس اجازه (ورد) گرفتن (به خانه کسی) چه گونه است؟ (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم ) فرمودند: فردی (که می خواهد اجازه بگیرد) صحبت کند: (مثلا) سبحان الله ، الله اکبر، و (یا) الحمد لله بگوید و یا اینکه سرفه نماید و با این طریق صاحب خانه را خبر دار نماید (و ازاو اجازه ورود بگیرد)
تحـــــــقیق: این حدیث ضعیف است و با همین متن و سند در سنن ابن ماجه نیز آمده است و علت ضعف این روایت این است که در سند آن (وَاصِلِ بْنِ السَّائِبِ) و(أَبِی سَوْرَةَ) وجود دارند و هردو (ضعیف) اند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
حـــدیث (11) عَنْ أَبی أَیُّوبَ ، أَنَّ نَبِیَّ اللَّهِ - صلى الله علیه وسلم - نَزَلَ فِی بَیْتِهِ الأَسْفَلِ ، وَکُنْتُ فِی الْغُرْفَةِ فَأُهْرِیقَ مَاءٌ فِی الْغُرْفَةِ ، فَقُمْتُ أَنَا وَأُمُّ أَیُّوبَ بِقَطِیفَةٍ نَتَّبِعُ الْمَاءَ شَفَقَةً أن یَخْلُصَ الْمَاءُ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ - صلى الله علیه وسلم - ، فَنَزَلْتُ إِلَى النَّبِیِّ - صلى الله علیه وسلم - وَأَنَا مُشْفِقٌ ، فَقُلْتُ : یَا رَسُولَ اللَّهِ ، لَیْسَ یَنْبَغِی أَنْ نَکُونَ فَوْقَکَ ، انْتَقِلْ إِلَى الْغُرْفَةِ ، فَأَمَرَ النَّبِیُّ - صلى الله علیه وسلم - بِمَتَاعِهِ ، وَمَتَاعُهُ قَلِیلٌ ، فَقُلْتُ : یَا رَسُولَ اللَّهِ کُنْتَ تُرْسِلُ إِلَیْنَا الطَّعَامَ فَأَنْظُرُ فَإِذَا رَأَیْتُ أَثَرَ أَصَابِعِکَ وَضَعْتُ یَدِی فِیهِ ، حَتَّى کَانَ هَذَا الطَّعَامُ الَّذِی أَرْسَلْتَ بِهِ إِلَیَّ ، فَنَظَرْتُ فِیهِ فَلَمْ أَرَ أَثَرَ أَصَابِعِکَ ، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ - صلى الله علیه وسلم - : أَجَلْ إِنَّ فِیهِ بَصَلا ، فَکَرِهْتُ أَنْ آکُلَهُ مِنْ أَجْلِ الْمَلَکِ الَّذِی یَأْتِینِی ، وَأَمَّا أَنْتُمْ فَکُلُوهُ.
ترجمـــــه: ابوایوب انصاری رضی الله عنه می فرمایند (بعد از اینکه رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم هجرت نموده و به مدینه آمدند ایشان درخانه ما سکونت می گزیدند و خانه ما دو طبقه بود رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم ) در طبقه پایین خانه ما سکونت داشتند و من (با خانواده) در اطاق بالا بودیم (یک وقتی ظرف) آبی (چپه شد) و ریخته شد من و (خانمم) ام ایوب بلند شده وبا پارچه ای آن آبها را خشک می کردیم که مبادا از آن آبها بر رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم چکه کند. من پایین رفته و در حالی که می ترسیدم به رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم گفتم: ای رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم مناسب نیست که ما در اطاق بالای سر شما باشیم شما به اطاق بالا تشریف ببرید سپس پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم دستور دادند تا وسائل وسامنشان را بالا ببرند و سامانشان کم بود،سپس من گفتم ای رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلم) هر گاه که شما برای ما غذا می فرستید من نگاه می کنم هر گاه که رد انگشتان شما را در غذا می بینم از آن غذا می خورم تااینکه این غذای که شما امروز بسوی من فرستادید من نگاه نمودم در آن اثر انگشتان شما را ندیدم ، رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فردند آری در آن غذا پیاز بود و من بخاطر فرشته ای که نزد من می آید دوست ندارم که از آن بخورم ولی شما از آن بخورید.
تحـــــــقیق: این حدیث در مسند احمد بن حنبل نیز روایت شده است
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
حـــدیث (12)عَنْ أَبِی أَیُّوبَ الأَنْصَارِیِّ ، قَالَ : قَالُوا : یَا رَسُولَ اللَّهِ ، مَنْ هَؤُلاءِ الَّذِینَ قَالَ اللَّهُ فِیهِمْ : رِجَالٌ یُحِبُّونَ أَنْ یَتَطَهَّرُوا ؟ قَالَ : کَانُوا یَسْتَنْجُونَ بِالْمَاءِ ، وَکَانُوا لا یَنَامُونَ اللَّیْلَ کُلَّهُ.
ترجمـــــه: ابوایوب انصاری رضی الله عنه می فرمایند: (صحابه) عرض نمودند: ای رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلم) آنها چه کسانی اند که الله (متعال) در باره آنها فرموده: (رِجَالٌ یُحِبُّونَ أَنْ یَتَطَهَّرُوا ؟) یعنی مردانی اند که پاکی را دوست می دارند. (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: آنها اهل قبا اند) (راوی) می گوید: چون آنها با آب استنجا می زدند و عادتشان بر این بود که تمام شب را نمی خوابیدند.
تحـــــــقیق: این حدیث با این الفاظ ضعیف است زیرا در سند آن (وَاصِلِ بْنِ السَّائِبِ) و(أَبِی سَوْرَةَ) وجود دارند و هردو (ضعیف) اند ولی همین روایت باالفاظ دیگری در سنن ابن ماجه آمده که صحیح است ، الفاظ روایت سنن ابن ماجه اینگونه است:
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
عن أَبی أَیُّوب الْأَنْصَارِیّ وَجَابِر بْن عَبْدِ اللَّهِ وَأَنَس بْنُ مَالِکٍ أَنَّ هَذِهِ الْآیَةَ نَزَلَتْ{ فِیهِ رِجَالٌ یُحِبُّونَ أَنْ یَتَطَهَّرُوا وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُطَّهِّرِینَ }قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَا مَعْشَرَ الْأَنْصَارِ إِنَّ اللَّهَ قَدْ أَثْنَى عَلَیْکُمْ فِی الطُّهُورِ فَمَا طُهُورُکُمْ قَالُوا نَتَوَضَّأُ لِلصَّلَاةِ وَنَغْتَسِلُ مِنْ الْجَنَابَةِ وَنَسْتَنْجِی بِالْمَاءِ قَالَ فَهُوَ ذَاکَ فَعَلَیْکُمُوهُ.
ترجمـــه : ابوایوب انصاری، جابربن عبد الله و انس بن مالک رضی الله عنهم می فرمایند: این آیه { فِیهِ رِجَالٌ یُحِبُّونَ أَنْ یَتَطَهَّرُوا وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُطَّهِّرِینَ } نازل شد رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: ای گروه انصار همانا الله متعال از شما در باره پاکی حاصل نمودنتان تعریف و تمجید نموده شما چگونه پاکی حاصل می کنید؟ آنان گفتند ما برای نماز وضو می گیریم و از جنابت غسل می کنیم و با آب استنجا می زنیم(رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: این همان چیزی است که الله از شما تعریف نموده آن را لازم بگیرید و همیشه پایبندی نمایید.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
حـــدیث (13)عَنْ أَبِی أَیُّوبَ الأَنْصَارِیِّ ، عَنْ رسُولِ اللَّهِ - صلى الله علیه وسلم - قَالَ : حَبَّذَا الْمُتَخَلِّلُونَ ، قَالُوا : یَا رَسُولَ اللَّهِ مَا الْمُتَخَلِّلُونَ ؟ قَالَ : الْمُتَخَلِّلُ مِنَ الْوُضُوءِ : أَنْ تَتَخَلَّلَ أَصَابِعَکَ وَأَسْنَانَکَ ، وَالْمُتَخَلِّلُ مِنَ الطَّعَامِ ، فَإِنَّهُ لَیْسَ شَیْءٌ أَشَدَّ عَلَى الْمَلَکِ الَّذِی مَعَ الْعَبْدِ أَنْ یَجِدَ مِنْ أَحَدِکُمْ فَیْحَ الطَّعَامِ.
ترجمـــــه: از ابو ایوب انصاری رصی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند خوشا به حال خلال کننده گان، (صحابه) گفتند: خلال کننده گان چه کسانی اند؟ (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: خلال کننده در وضو آن است که در میان انگشتانش (را خلال می کند) و خلا کننده گان در غذا آن است که درمیان دندانهایش (را خلال و صاف) می کند زیرا هیچ چیز سخت تر و بدتر از آن نیست که برده ای با پادشاهش باشد و سپس پادشاه از دهان آن برده بوی غذا استشمام کند.
تحـــــــقیق: گرچه در سند این روایت دو راوی ضعیف به نام های (وَاصِلِ بْنِ السَّائِبِ الرَّقَاشِیِّ و أَبو سَوْرَةَ) وجود دارند ولی این مفهوم در سلسله احادیث صحیحه حدیث شماره (2567) آمده و صحیح است.
نظرات شما عزیزان: